The Middle East’s Turko-Persian future

Posted By Mohammed Ayoob Tuesday, January 11, 2011 –

 The center of gravity in the Middle East has shifted dramatically in the past few decades from the Arab heartland comprising Egypt and the Fertile Crescent to what was once considered the non-Arab periphery — Turkey and Iran. The exciting era of Arab nationalism in the 1950s and 1960s, especially Nasser’s nationalization of the Suez Canal and the all too brief union of Egypt with Syria, had made the Arab heartland the symbol par excellence of the reassertion of the Third World’s dignity and its aspirations for autonomy from the great powers. Since the 1970s, that air of excitement and hope has given way to the moribund nature of Arab politics and the perpetuation of autocratic and kleptocratic rule, which have contributed in large measure to the diminution in the regional role of major Arab states such as Egypt. Regimes that were once considered “liberalizing autocracies”, such as Egypt with its controlled elections and Jordan with an increasingly vocal parliamentary opposition, have now reverted to an unalloyed autocratic model. Daha fazlasını oku…

Eksen’ tartışmasında yeni aşama
Beril DEDEOĞLU

Nedense bazı toplumlarda, söylenenlerden çok söylenmeyenlere önem veriliyor. Türkiye’deki bazı toplum kesimlerinde de bu tür bir eğilimin gözlenmesi mümkün. Sözleri inandırıcı bulmama alışkanlığının tarihsel süreç içinde deneme-yanılma yöntemiyle kazanılmış olduğu ileri sürülebilir. Ancak günümüzün kısmen şeffaflaşmış ortamında siyasilerin kanaat, gizli plan ya da “kötü niyetlerini” saklı tutma gibi bir lüksleri fazla bulunmuyor. Bu gerçeklik karşısında sonradan zor durumda kalmayı göze alamayan kişiler de ne düşünüyorlarsa onu söylemeyi tercih ediyorlar ve aslında toplum da onlara oy veriyor.
Gerçekleştirilen politikaların ne anlama geldiğini anlatmaktan yorgun düşen, ancak yine de yaptığından çok niyetinin tartışılmasına engel olamayan kişilerden birisinin Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu olduğu anlaşılıyor.

Bakanın yurt dışı gezilerinin kaçta kaçını “Batı”ya, kaçta kaçını “Doğu”ya yaptığı yolunda bir istatistik yayınlandı ve Batı’ya daha fazla gittiğini görünce derin bir nefes aldık; “hep batıya giden Türkiye”den uzaklaşılmadığına ikna olduk, eksenimizin kaymadığını dünya âleme gösterdik. Kimbilir belki Türkiye “Doğu”ya daha fazla açılsın diyenlerden oy beklediği varsayılan bakanın, aslında gizli niyetinin batıya yaklaşmak olduğu bile bu yolla ortaya çıkmıştır. ABD’de bu tür bir istatistik yayınlansa, halkın paniğe kapılması işten bile olmazdı zira oransal olarak ABD dışişleri bakanları en fazla Irak ve Afganistan’a gittiler, dolayısıyla ABD’nin eksen kayması yaşama ihtimali büyük.

Batı’ya daha fazla ziyaret gerçekleştirmiş olmanın bile bazı kuşkuları gidermeye yetmediği söylenmeli. Zira “batı”dan kastın ne olduğu tam bir açıklık kazanmıyor. Kıbrıs’ın güneyinin, Gürcistan ve İsrail’in batı, KKTC, Bosna Hersek ya da Makedonya’nın doğu sayılabileceği bir dünyada yaşıyoruz. Hal böyle karmaşık olunca, gerçekleştirilen ziyaret alanları ile işbirliği girişimlerinin nerelerde arttığına aynı anda bakmak ve işbirliği konularının içeriğine dikkat etmek daha anlamlı hale geliyor. Türkiye’nin yakın coğrafyasında siyasal istikrar sağlayıp ekonomik avantajlar yaratabilecek girişimlere öncelik verdiği son derece açık. Bu girişimlerini Japonya’dan Şili’ye uzanan geniş bir işbirliği ağıyla da destekleme gayretinde. Bu politikanın yüzyıllardır hemen her devlet tarafından uygulanmaya çalışıldığını, başarılı olanların da kalkınmış güçlü devletler haline geldiklerini söylemeye gerek bulunmuyor. Daha fazlasını oku…